Tổng kết Đề án thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày

Chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone được triển khai tại Việt Nam từ năm 2008, chương trình hiện đang điều trị cho hơn 51.000 bệnh nhân. Sau 14 năm triển khai điều trị Methadone, chương trình đã khẳng định được tính ưu việt của nó.

Nhiều báo cáo nghiên cứu đã chỉ ra điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone đó góp phần cải thiện sức khỏe người bệnh; giảm lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường máu, nâng cao thể lực, phục hồi về thể chất và tâm thần, cảỉ thiện về an ninh, trật tự xã hội, đem lại hiệu quả về kinh tế cho người bệnh, gia đình và cộng đồng; phát triển kinh tế của gia đình, giảm chi phí của xã hội cho các vấn đề về pháp lý và y tế dành cho người nghiện…

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế triển khai Đề án thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện từ tháng 4/2021 tại 03 tỉnh Điện Biên, Lai Châu và Hải Phòng.

Sau đó, năm 2022, Bộ Y tế tiếp tục mở rộng thêm tại 03 tỉnh mới là Nghệ An; Lào Cai và Bắc Giang, nâng tổng số tỉnh triển khai Đề án lên 6 tỉnh. Tính đến nay, tổng số có hơn 3.000 bệnh nhân được nhận thuốc Methadone cấp nhiều ngày. Đề án dự kiến kết thúc vào cuối năm 2022.

Tại hội nghị, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế đánh giá, sau 2 năm thực hiện Đề án, nhìn lại từ báo cáo độc lập của nhóm nghiên cứu Trường Đại học Y Hà Nội; Báo cáo của UBND và Sở Y tế 6 tỉnh đã tổng kết về thực hiện đề án thí điểm. Tất cả đều cho thấy việc triển khai cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh là an toàn, khả thi và rất hiệu quả. Tất cả UBND và Sở Y tế 6 tỉnh, thành phố triển khai đề án thí điểm đều đề nghị Bộ Y tế hỗ trợ để tiếp tục và mở rộng việc cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày trong thời gian tới.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương khẳng định, điều trị Methadone hiện nay vẫn là giải pháp can thiệp hiệu quả cho nhóm người nghiện các chất dạng thuốc phiện tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Tuy nhiên, do đây là biện pháp điều trị lâu dài, hàng ngày người bệnh phải đến uống thuốc tại cơ sở y tế nên việc triển khai điều trị Methadone bộc lộ một số khó khăn, hạn chế, đặc biệt là việc tuân thủ điều trị còn hạn chế, dẫn đến tỉ lệ bỏ điều trị cao.

Do đó, Thứ trưởng giao Cục Phòng, chống HIV/AIDS làm đầu mối rà soát tính pháp lý, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu cho các cấp có thẩm quyền xây dựng và ban hành các văn bản pháp lý, hướng chuyên môn kỹ thuật bao gồm cả tính toán chi phí việc cấp thuốc nhiều ngày, để mở rộng việc cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày ra toàn quốc.

Với  6 tỉnh/thành phố Điện Biên, Lai Châu, Hải Phòng, Bắc Giang, Lào Cao và Nghệ An: Trong quá trình Cục Phòng, chống HIV/AIDS chuẩn bị các văn bản pháp lý và hướng dẫn chuyên môn, đề nghị các tỉnh, thành phố tiếp tục duy trì và mở rộng việc triển khai cấp phát thuốc nhiều ngày ra tất cả các cơ sở điều trị trên địa bàn trong giai đoạn 2023-2034, theo đúng Hướng dẫn triển khai thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày.

Kinh phí duy trì việc triển khai cấp phát thuốc nhiều ngày tại 06 tỉnh/thành phố sử dụng nguồn Dự án Phòng, chống HIV/AIDS do Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS; vận động kinh phí của các dự án quốc tế tài trợ, kinh phí địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác…

Bà Maria Elena Borromeo Filio, Giám đốc quốc gia Chương trình phối hợp phòng, chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS) Việt Nam cho biết, nhiều bằng chứng trên thế giới cho thấy tác dụng của điều trị Methadone đã giúp giảm thiểu lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy, cải thiện sức khỏe và kinh tế cho bệnh nhân, ngăn ngừa các tệ nạn xã hội. Tại Việt Nam, việc thực hiện thí điểm cấp phát Methadone nhiều ngày sau 2 năm cho thấy an toàn và hiệu quả trước và sau dịch COVID-19.

Bà Maria Elena Borromeo Filio khuyến nghị Việt Nam thời gian tới sẽ điều chỉnh hóa cấp phát Methadone nhiều ngày trong khung chính sách pháp luật về điều trị HIV. Đồng thời khẳng định, UNAIDS sẽ ủng hộ Việt Nam tiếp tục mở rộng mô hình này; ủng hộ các tiếp cận mới, hỗ trợ kỹ thuật, cũng như hỗ trợ chính sách trong việc cấp phát thuốc điều trị Methadone nhiều ngày, cùng đồng hành với Việt Nam để hướng tới kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.

Thùy Chi