Đức phát hiện kháng thể khả năng trung hòa virus HIV hiệu quả cao

Đây có thể là bước tiến quan trọng trong nỗ lực điều trị và phòng ngừa HIV/AIDS, căn bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 44 triệu người kể từ khi được phát hiện vào năm 1981.

Dưới sự dẫn dắt của GS. TS. Florian Klein, Giám đốc Viện Virus học, nhóm nghiên cứu đã phân tích mẫu máu của 32 người nhiễm HIV nhưng có khả năng tạo ra kháng thể tự nhiên mạnh mẽ chống lại virus mà không cần can thiệp y tế. Qua đó, hơn 800 kháng thể được phân lập và đánh giá khả năng trung hòa virus HIV.

Trong số đó, kháng thể 04-A06 thể hiện hiệu quả vượt trội. Cơ chế hoạt động chính của 04-A06 là ức chế vị trí gắn kết của virus HIV trên bề mặt tế bào đích, từ đó ngăn chặn quá trình xâm nhập và nhân lên của virus. Kháng thể này liên kết với protein vỏ của virus, đồng thời hỗ trợ hệ miễn dịch nhận diện và loại bỏ virus hiệu quả hơn.

GS. TS. Florian Klein chia sẻ: "Chúng tôi đã giải mã bản thiết kế gene của kháng thể, chuyển nó vào dòng tế bào nuôi cấy trong phòng thí nghiệm để sản xuất ra kháng thể nhân tạo".

Trong các thử nghiệm tiền lâm sàng trên chuột nhiễm HIV, kháng thể 04-A06 đã trung hòa được 98% trong tổng số 340 chủng virus HIV khác nhau, bao gồm cả các biến thể có khả năng kháng lại các kháng thể khác.

GS. TS. Florian Klein nhấn mạnh: "Tính đa dạng di truyền của HIV là thách thức lớn nhất trong điều trị. Việc một kháng thể đơn lẻ đạt hiệu quả cao với nhiều chủng là điều rất hiếm".

Theo nghiên cứu, kháng thể 04-A06 được kỳ vọng có thể ứng dụng cho cả hai mục tiêu, điều trị hỗ trợ cho người đã nhiễm HIV bằng cách ngăn chặn virus xâm nhập thêm vào tế bào và Dự phòng phơi nhiễm (PrEP) cho người chưa nhiễm thông qua cơ chế miễn dịch thụ động.

Hiện các chuyên gia vẫn đang tiếp tục hành trình nghiên cứu để tìm ra loại vaccine HIV, mặc dù một số nghiên cứu đang được triển khai với công nghệ mRNA. Mục tiêu là kích thích hệ miễn dịch sinh ra kháng thể trung hòa mạnh mẽ bằng cách sử dụng các protein từ vỏ ngoài của HIV. Tuy nhiên, các thử nghiệm hiện tại mới chỉ dừng ở một số biến thể virus đơn lẻ và chưa đạt được hiệu quả rộng.

Đối với công trình nghiên cứu kháng thể 04-A06, giai đoạn tiếp theo sẽ là các thử nghiệm lâm sàng để đánh giá độ an toàn và hiệu quả trên người, dự kiến bắt đầu vào nửa đầu năm 2026. Việc phát hiện một kháng thể có tác dụng như 04-A06 được đánh giá là "cột mốc tiềm năng thay đổi cục diện", đặc biệt trong bối cảnh virus HIV ngày càng tiến hóa phức tạp.

Dự kiến thông tin nghiên cứu kháng thể 04-A06 sẽ được trình bày tại Hội nghị AIDS châu Âu 2025 diễn ra ở Milan vào cuối tháng 10, nơi cộng đồng khoa học quốc tế sẽ đánh giá khả năng ứng dụng thực tế của phát hiện này.

Thúy Vân

(Theo DW, Yahoo News UK)