Tăng cường khám sàng lọc để phát hiện bệnh lao trong cộng đồng

Tích cực triển khai mô hình phát hiện chủ động bệnh lao tại cộng đồng

Tại Ninh Bình, Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh Ninh Bình Vũ Thị Bích Thảo cho biết, từ đầu năm đến nay, Ninh Bình đã triển khai phát hiện chủ động bệnh lao trên toàn bộ các xã của huyện Gia Viễn, một số xã của huyện Yên Khánh và Hoa Lư. Tổng số người được chụp X-quang xấp xỉ 14.000, kết quả chẩn đoán chưa đầy đủ đã phát hiện 34 bệnh nhân lao (trong đó có 29 ca lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học, 1 ca lao kháng thuốc, 4 ca lao phổi âm tính). Tỷ lệ phát hiện ca bệnh trên 100.000 dân thấp so với số trung bình trên toàn quốc. Có thể giả định dịch tễ bệnh lao ở Ninh Bình đang có xu hướng giảm.

Tỉnh phấn đấu đến năm 2035 sẽ kết thúc bệnh lao trên toàn tỉnh. Tỉnh hy vọng sẽ trở thành địa phương đầu tiên chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam, là cơ sở điển hình để mở rộng mô hình ra các tỉnh khác trên toàn quốc.

Theo TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng ban Điều hành Chương trình Chống lao Quốc gia, để đạt được mục tiêu trên, Ninh Bình cần tiếp tục mở rộng và đẩy mạnh các can thiệp toàn diện để tăng cường phát hiện ca bệnh và điều trị hiệu quả, đồng thời cần xây dựng Kế hoạch và đề án phòng chống lao hàng năm và theo từng giai đoạn. Với nhu cầu kinh phí, Sở Y tế tỉnh cần vận động nguồn kinh phí địa phương, các nguồn doanh nghiệp khác bên cạnh nguồn kinh phí từ Bệnh viện Phổi trung ương.

Nâng cao nhận thức cho người dân trong dự phòng chống bệnh lao

Tại Bắc Giang, ngày 10 và 11/7 vừa qua, Bệnh viện Phổi Bắc Giang phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Lục Nam tổ chức khám tầm soát người mắc bệnh lao tại một số xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Đối tượng được khám là những người có triệu chứng, nguy cơ mắc lao như: Ho kéo dài, người nhiễm HIV, sống cùng nhà với bệnh nhân lao phổi, người cao tuổi, mắc bệnh hen, đái tháo đường…

Các bác sĩ, kỹ thuật viên của Bệnh viện chụp X-Quang và lấy mẫu đờm xét nghiệm cho 190 trường hợp; phối hợp tổ chức hội chẩn để xác định người mắc. Người mắc bệnh sẽ được chỉ định thu dung vào điều trị tại Bệnh viện Phổi Bắc Giang.

Trước khi triển khai khám sàng lọc, Bệnh viện Phổi Bắc Giang phối hợp với các trạm y tế tổ chức truyền thông giúp người dân nâng cao nhận thức, áp dụng các biện pháp dự phòng bệnh lao. Cùng đó, giới thiệu một số biểu hiện nghi nhiễm hoặc nhiễm bệnh lao thường gặp ở từng nhóm tuổi, tư vấn người dân đến cơ sở y tế để được khám và điều trị hiệu quả bệnh.

Cùng dịp này, Bệnh viện Phổi Bắc Giang đã kiểm tra, giám sát, hỗ trợ khám sàng lọc phát hiện bệnh lao và lao tiềm ẩn cho trẻ em tại Trung tâm Y tế huyện Lục Nam.

Được biết, chương trình khám sàng lọc bệnh nhân mắc lao do Bệnh viện Phổi Bắc Giang tổ chức diễn ra đến hết tháng 7/2023. Dự kiến, sẽ có khoảng 700 người dân trên địa bàn huyện được khám miễn phí từ hoạt động này.

Dự phòng và điều trị hiệu quả bệnh lao cho những bệnh nhân HIV

Tại Quảng Trị, thời gian qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (KSBT) tỉnh Quảng Trị phối hợp chặt chẽ với Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi Quảng Trị triển khai hiệu quả các hoạt động sàng lọc, phát hiện sớm, dự phòng và điều trị hiệu quả bệnh lao cho những bệnh nhân HIV.

Ghi nhận trong đợt triển khai khám sàng lọc, phát hiện bệnh lao cho người nhiễm HIV được Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh quản lý điều trị cuối tháng 6/2023 cho thấy, có 139 bệnh nhân HIV được sàng lọc bệnh lao thông qua việc chụp phim X - quang và xét nghiệm Xpert.

Kết quả đã ghi nhận 3 trường hợp có tổn thương nghi lao trên phim X - quang. Theo đó, Bệnh viện Chuyên khoa lao và Bệnh phổi đã có công văn đề nghị Trung tâm KSBT tỉnh giới thiệu, hướng dẫn 3 trường hợp bệnh nhân nói trên đến bệnh viện để được hội chẩn điều trị.

Bác sĩ CKI. Nguyễn Tiến Nam, Phụ trách Khoa Phòng, chống HIV/AIDS - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị, cho biết: "Trong quy trình tiếp nhận điều trị bệnh nhân HIV/AIDS, đối với những bệnh nhân mới đăng ký, chúng tôi đều tiến hành xét nghiệm sàng lọc bệnh lao. Nếu tại thời điểm đó không phát hiện bệnh, bệnh nhân sẽ được cho uống thuốc dự phòng lao trong 6 tháng. Đối với những bệnh nhân đang điều trị ARV, nếu có các dấu hiệu nghi ngờ mắc lao sẽ được hướng dẫn thực hiện xét nghiệm, chụp phim để khẳng định kết quả nhằm có biện pháp xử trí kịp thời.

Tất cả những bệnh nhân đang điều trị HIV thuộc quản lý của Trung tâm KSBT tỉnh Quảng Trị tối thiểu mỗi năm được khám sàng lọc lao một lần nhằm phát hiện sớm và điều trị dứt điểm nếu người bệnh dương tính với bệnh lao.

Với đặc thù của bệnh nhân HIV là suy giảm hệ miễn dịch, nếu người bệnh đồng nhiễm lao mà không được phát hiện sớm và điều trị, tình trạng bệnh sẽ tiến triển theo chiều hướng xấu rất nhanh và dễ dẫn đến tử vong.

Do đó, việc phối hợp hoạt động trong chương trình phòng, chống lao, HIV giữa Trung tâm KSBT tỉnh với Bệnh viện Chuyên khoa lao và Bệnh phổi luôn được chúng tôi chú trọng nhằm góp phần phát hiện sớm bệnh nhân đồng nhiễm lao, HIV. Qua đó giúp người bệnh được điều trị hiệu quả, giảm thiểu lây lan, giảm tử vong và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh HIV".

Theo khuyến cáo của ngành y tế, các dấu hiệu phát hiện bệnh lao phổi ở người nhiễm HIV cũng giống như ở người bình thường. Cụ thể là tình trạng ho khạc kéo dài trên 2 tuần; sốt về chiều hoặc sốt kéo dài; ra mồ hôi ban đêm; gầy, sút cân; đau tức ngực.

Nếu người nhiễm HIV có một trong các dấu hiệu trên cần nghĩ ngay đến khả năng mắc bệnh lao và đến các cơ sở y tế có chuyên khoa lao để được hướng dẫn khám, điều trị dự phòng bệnh lao. Bên cạnh đó, người bệnh tiếp tục tuân thủ phác đồ điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV để đảm bảo hiệu quả quy trình điều trị.

Vĩnh Hoàng