Thử nghiệm viên PrEP dạng đặt ngăn ngừa lây nhiễm HIV

Thử nghiệm cho thấy, thuốc cung cấp lượng thuốc kháng virus cao, bảo vệ ngăn ngừa nhiễm HIV trong tối đa 3 ngày, sau một lần đặt vào trực tràng, với tác dụng phụ không đáng kể và dung nạp tốt.

Các chuyên gia nghiên cứu cho biết, đây là phương pháp phân phối PrEP khác được bổ sung thêm vào danh sách các lựa chọn uống và tiêm, đáp ứng như cầu ngày càng tăng cho những người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV có thể sử dụng.

Kết quả của chương trình thử nghiệm này vừa được trình bày tại Hội nghị lần thứ 30 về Retrovirus và Nhiễm trùng cơ hội (CROI 2023) mới đây, do TS. Sharon Riddler của Đại học Pittsburgh trình bày.

PrEP là sử dụng thuốc kháng virus (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV, ở người có nguy cơ cao chưa bị nhiễm HIV, giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV.

TS. Sharon Riddler, tác giả nghiên cứu cho biết, đây là viên thuốc đặt trực tràng hoặc âm đạo đầu tiên được phát triển để phòng ngừa HIV, bao gồm hai loại thuốc kháng virus đó là: Tenofovir alafenamide (TAF) 20 mg và elvitegravir (EVG) 16 mg, dưới dạng thuốc đạn, dùng khi cần thiết, trước khi quan hệ tình dục.

Trong nghiên cứu mới nhất, có sự tham gia của một nhóm người, bao gồm cả nam và nữ âm tính với HIV. Đối với vòng thử nghiệm đầu tiên, tất cả đều được đặt 1 viên thuốc vào trực tràng. Các mẫu máu và mô trực tràng sau đó được lấy nhiều lần trong suốt 3 ngày tiếp theo.

Sau đó, vòng thử nghiệm thứ hai được tiến hành trong vòng 7 tuần sau đó. Tại thời điểm này, tất cả được đặt 2 viên thuốc vào trực tràng. Các mẫu lại được thu thập theo cách tương tự.

Sau cả hai vòng thử nghiệm, các nhà khoa học đều tìm thấy nồng độ cao của thuốc kháng virus trong cả mô và dịch trực tràng. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, tiếp tục chỉ ra rằng cả chế độ một và hai liều dường như ngăn ngừa nhiễm HIV trong tối đa 3 ngày, mặc dù chế độ hai liều được cho là mang lại sự bảo vệ tốt hơn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, khi uống thuốc PrEP kháng virus theo hướng dẫn, sẽ giảm khoảng 99% nguy cơ lây nhiễm HIV. CDC lưu ý rằng, hai loại thuốc trên thị trường - được bán dưới nhãn hiệu truvada và descovy - cũng có hiệu quả ít nhất 74% trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HIV ở những người tiêm chích ma túy.

Những người có nguy cơ nhiễm HIV cao cũng có thể chọn dùng PrEP tình huống, uống thuốc ngay trước và ngay sau khi quan hệ tình dục, thay vì uống hằng ngày.

Vào cuối năm 2021, một lựa chọn PrEP hiệu quả khác đã ra đời có tên là apretude, dưới dạng tiêm hai tháng một lần.

Bước tiếp theo các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu về độ an toàn, tác dụng phụ, nồng độ thuốc và nhu cầu… mà mọi người thực sự muốn sử dụng phiên bản mới nhất này của PrEP, những người không muốn dùng thuốc viên uống hằng ngày hoặc thuốc tiêm.

Thùy Chi